-
1 табаҡлы тимер
листовое железо -
2 тимер
I сущ.1) желе́зотимер оксиды — окси́д желе́за
тимер тапкан тилмермәс — (посл.) кто добыва́ет желе́зо, тот не ста́нет тужи́ть
алтынны тимер таба — (посл.) зо́лото добыва́ют желе́зом
2) разг. желе́зка (металлическая часть чего-л.)табагач тимере — желе́зная часть сковоро́дника
IIкөянтә тимере — металли́ческая заце́пка коромы́сла
1) желе́зный, металли́ческийтимер сәнәк — желе́зные ви́лы
тимер тасма — поло́ска желе́за
тимер ишек — металли́ческая дверь
2) перен.а) о́чень кре́пкий, желе́зныйтимер бәдәнле — с желе́зным те́лом; железноте́лый
б) твёрдый, непрекло́нный; неумоли́мыйтимер ихтыяр — желе́зная во́ля
тормышның тимер кануннары — желе́зные зако́ны жи́зни
тимер логика — желе́зная ло́гика
тимер дисциплина — желе́зная дисципли́на
в) в эмфатических названиях; желе́зный, непобеди́мыйтимер гвардия — желе́зная гва́рдия
•- тимер бияләй
- тимер рудасы
- тимер ташы
- тимер түбәтәй
- тимер эретмәсе
- тимер эше
- тимер юл
- тимер юл транспорты••тимер кебек — как желе́зо; желе́зно
тимер талкы (тарак) — о беспощадной каре, возмездии; о беспощадных репрессиях
-
3 биш табаҡ тимер
пять листов железа -
4 таш
1. сущ.1) ка́мень ( вообще); делово́й ка́мень, бутташ ятмалары — за́лежи ка́мня
йөргән таш шомара, яткан таш мүкләнә — (посл.) ка́мень в движе́нии шлифу́ется, лежа́чий ка́мень обраста́ет мхом
кара ташны юып агарталмассың — чёрного кобыля́ (букв. чёрного ка́мня) не отмо́ешь добела́
таш карьеры — ка́менный карье́р
2) ка́мень, твёрдый (поле́зный) минера́л в соста́ве го́рных поро́д || ка́менныйакбур ташы — известня́к
алмас ташы — минера́льный алма́з
тимер ташы — желе́зная руда́
3) о частя́х устро́йств, механи́змов и т. п., изгото́вленных из ка́мнямунча ташы — ка́мень на ба́нной печи́
2. прил.сәгать ташы — ка́мень в часа́х
1) ка́менный, состоя́щий и́ли сде́ланный из ка́мняташ балта — ка́менный топо́р
таш кыя — ка́менная скала́
таш дивар — ка́менная стена́
таш нигез — ка́менный фунда́мент
2) перен. ка́менный - не подве́рженный эмо́циям и́ли не выража́ющий эмо́цийташ җан — ка́менная душа́
таш чырай — ка́менное выраже́ние лица́
•- таш гасыр
- таш гасыры
- таш кала
- таш остасы
- таш салучы
- таш тоз
- таш урам
- таш энҗе
- таш юл
- таш юл салу
- таш юнучы
- ташка бастыру
- ташка басу
- ташка басылу
- ташка басылган
- ташка баскан••таш булып батсын — пусть уйдёт как ка́мень (ключ) в во́ду (обычно пожелание девушке, выходящей замуж, т. е. пусть уйдёт и не возвращается в отчий дом)
таш булып (кебек) кату — застыва́ть ка́мнем; окамене́ть
таш йоткандай (йоткан кебек) — соверше́нно безмо́лвно
таш капчык — тюрьма́, ка́рцер
таш кисү — выполня́ть тяжёлую физи́ческую рабо́ту (букв. ре́зать ка́мень)
таш маңгай — ме́дный лоб
таш өстендә таш калмас — ка́мень на ка́мне не оста́нется
таш ташыдыңмы әллә? — поду́маешь - ка́мни на себе́ таска́л (говорится в укор человеку, который жалуется на тяжесть лёгкой в общем работы)
таш яра — зе́млю ро́ет (т. е. проявляет большую активность для достижения какой-л. цели)
таш ярырдай булып — гото́вый раска́лывать ка́мни; с огро́мной эне́ргией
таш яуса (ярылса) — да хоть камнепа́д на го́лову; не взира́я ни на каки́е препя́тствия; кровь и́з носу; хоть в лепёшку разби́ться
ташка бәргән борчак кебек — как горо́х об сте́нку
ташка кадак кагу — вбива́ть гвоздь в ка́мень; сде́лать (что-л.) невозмо́жное
ташны кая таба тәгәрәтү — клони́ть разгово́р (букв. кати́ть ка́мень) ( к чему)
таштан юкә сую (суелу) — говорится о чрезвычайной трудности добиться пользы, уступки, благосклонности у кого-л.
таштан яралган — чрезвыча́йно выно́сливый и кре́пкий (букв. сотворённый из ка́мня)
ташы (ташлары) кызу (кызган) — вошёл (вошли́) в аза́рт (в раж); увлечён без ме́ры (букв. ба́нный ка́мень их горя́ч)
- таш атуташыгыз кызу булсын! — что́бы ка́мень был горя́ч! что́бы ка́мень не остыва́л! (шутл. пожелание новобрачным)
- таш белән ату
- таш бәгырь
- таш бәгырьле
- таш борчак
- таш кебек
- таш күңел
- таш күңелле
- ташка тамга салган
- ташка үлчим
См. также в других словарях:
өчаяк — 1. Ашамлык әзерләү өчен өч тимер аякка ябыштырып беркетелгән казаннан торган җайланма. Чуен, таба яки казан утырту өчен кулл. тор. , тимер аякка беркетелгән боҗра 2. Берәр нәрсәне беркетү, асу һ. б. ш. өчен өске очлары бергә тоташтырылган өч таяк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
асма — с. 1. Асылмалы 2. Югарыдан түбән таба төшерелгән, вертикаль асма сызык. и. Җепкә тагылган тимер; вертикальлекне тикшерү җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәлинкә — сөйл. 1. Кырыйлары бераз күтәрелеп торган, киң, яссы төпле кечерәк кенә түгәрәк сай савыт. Шул савытка сыешлы әйбер микъдары 2. Вак үлчәүләрдә: батынкы түгәрәк калай савыт яки теләсә нинди яссы калай 3. Радиоалгычта: бераз уртага батынкы итеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәрилкә — сөйл. 1. Кырыйлары бераз күтәрелеп торган, киң, яссы төпле кечерәк кенә түгәрәк сай савыт. Шул савытка сыешлы әйбер микъдары 2. Вак үлчәүләрдә: батынкы түгәрәк калай савыт яки теләсә нинди яссы калай 3. Радиоалгычта: бераз уртага батынкы итеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге